فره کیانی در حکمت سهروردی ،ایران باستان و اسلام

در این رساله اصطلاح «خرّه ی کیانی» در مکتب اشراق مورد بررسی قرارگرفته و ریشه ی این اصطلاح در ایران باستان و آیین زرتشتی نشان داده شده است. در فصل نخست به بررسی معنای لغوی و ریشه شناسی این واژه پرداخته و در فصل دوم جایگاه و خصوصیات «خرّه ی کیانی» در ایران باستان و کیش زرتشتی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم به بررسی این اصطلاح در آثار شیخ اشراق و پیروان وی پرداخته و در فصل چهارم، کاربرد این اصطلاح در ایران دوره ی اسلامی نشان داده شده است. همچنین در این فصل معادل های پیشنهاد شده برای این اصطلاح در فرهنگ اسلامی (که عبارتند از: سکینه، مقام طمس، سلطان و ولایت) مورد بررسی قرار گرفته و در بخش جمع بندی مطالب نشان داده شده است که بهترین معادل برای این اصطلاح زرتشتی، واژه ی «ولایت» در فرهنگ اسلامی است. و انسان فرهمند که از فرّه ی کیانی برخوردار است، معادل خلیفه الله و انسان کامل در فرهنگ اسلامی به شمار می آید. این رساله نشان می دهد که همواره در ایران زمین، حق حاکمیت از آن انسان کامل بوده است که خلیفه ی خدا در زمین و ولی معنوی انسان ها به شمار می آمده است. بررسی این مسئله در شرایط حاضر که نظام حکومتی ایران بر اساس ولایت شکل گرفته است حائز اهمیت است. چراکه نشان می دهد، حکومت ولایی از خصائص ریشه-دار فرهنگ ایرانی است که در فرهنگ اسلامی نیز مورد تایید قرارگرفته است. بر این اساس در این رساله می توان ریشه های تاریخی، فرهنگی و فلسفی این نحوه از حکومت را در سرزمین ایران آشکار نماید. در بخش ضمائم این رساله، تلخیصی از یکی از بخش های کتاب اوستا که به بررسی مسئله ی خرّه ی کیانی پرداخته است ارائه شده است و کلمات آن توضیح داده شده است. همچنین مدخل های «فرّ» و «شخینا» از دائره المعارف های ایرانیکا و جودائیکا ترجمه شده است و در متن رساله از آن ها استفاده شده است.